Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, patates üreticilerinin arzda yaşanacak artış nedeniyle fiyatların düşmesi endişesini yaşadığını söyledi.
Niğde’de patates ve kuru soğan hasat törenine katılan Bayraktar, Niğde ve Nevşehir Ziraat Odası Başkanları ile düzenlediği basın toplantısında, 2023 yılında 5 milyon 700 bin ton patates üretimi gerçekleştiğini belirtti.
Patates ekim alanında artış meydana geldiğini dile getiren Bayraktar, şöyle konuştu:
“Üretim miktarının bir önceki yıla göre yüzde 14 oranında artarak 6,5 milyon tona ulaşacağı tahmin ediliyor. Ülkemizde patates üretiminin yoğun olarak yapıldığı Niğde, Afyonkarahisar, Kayseri, İzmir, Konya, Sivas, Nevşehir, Aksaray ülke üretiminin yüzde 70,6’sını, ekim alanlarının ise yüzde 65,7’sini oluşturuyor. Bu illerimizi sırasıyla Adana, Bitlis, Erzurum, Hatay, Bolu, Trabzon ve Karaman takip ediyor. Ülkemiz üretiminin yaklaşık yüzde 79,5’i bu illerimizde yapılıyor.”
Geçen yıl patatesin yurt içi kullanımının 4 milyon 934 bin 385 ton olduğunu ve yeterlilik derecesinin yüzde 103,6’a çıktığını vurgulayan Bayraktar, “Odalarımızdan edindiğimiz bilgiye göre, ülkemiz üretim artışının daha da fazla olacağını, geçen yıla göre yaklaşık 1 buçuk milyon ton fazla patates üretimi gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz. Üreticilerimiz, arzda yaşanacak bu artış sonucu fiyatların düşmesi
endişesini yaşıyor.” dedi.
Kuru soğanda ise geçen yıl 2 milyon 600 bin ton üretim gerçekleştiğini belirten Bayraktar, bu üründe de ekim alanlarının arttığını söyledi.
Kuru soğan üretim miktarının 2023 yılına göre yüzde 7,7 artarak 2 milyon 800 bin tona ulaşacağının tahmin edildiğine dikkati çeken Bayraktar, “Kuru soğanın yurt içi kullanımı 2 milyon 187 bin 965 ton olduğu ve ülkemizde yeterlilik derecesinin yüzde 102,9 olduğu biliniyor. Halen patates fiyatları maliyetinin altında. Geçen yıl ortalama 9,5 lira olan üretici fiyatı bu yıl yüzde 50,5 oranında düşüşle 4 lira 70 kuruşa indi. satılıyor. Kışlık patateste depo ve işçilik giderleri maliyetleri daha da artırıyor. Çiftçilerimizin buna tahammül etmesi mümkün değildir. Bir sonraki senede üretimden vazgeçtiği için fiyatlar patlıyor.” dedi.
Üreticilerin tekrar ekmeye başladığın, üretimin arttığını ve fiyatlariın dip yaptığını vurgulayan Bayraktar, şöyle devam etti:
“Bu durum sürdürülebilir değildir. Bunun doğal sonucu olarak üretimden vazgeçen özellikle gençlerimiz şehirlere göç ediyor. Tarımda çalışacak insan bulamıyoruz. Doğru tarım politikalarıyla bu kısır döngüye bir son verilmelidir. Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak yıllardır soğan, patates gibi üretimde dalgalanmaların çok sık yaşandığı ürünlerde üretim planlaması yapılması talebimizin dikkate alınarak, 2025 yılı desteklerinde patates ve kuru soğanın üretim planlamasında yer alması çiftçilerimiz için olumlu bir adım olmuştur. Ancak bununla yetinilmemeli, sorunlar kalıcı olarak çözülmeli, üreticilerimizin üzerindeki girdi yükü hafifletilmeli, yaşanan tüm bu sıkıntılar sonucu borçlarını ödemekte zorlanan çiftçilerimizin kredi borçları ertelenmelidir.”
Kısıtlı açılan kuru soğan ihracatının tamamen açılması, yeni pazarlar bulunması ve önceki yıllarda olduğu gibi Toprak Mahsulleri Ofisi’nin devreye girerek patates ve kuru soğana müdahale etmesi gerektiğini belirten Bayraktar, “Devlet eliyle yapılacak patates alımlarında, üreticilere verilecek her türlü hizmette, ziraat odaları görev yapmaya hazırdır. Nitekim 2021 yılında TMO alımlarında çiftçilerin patates ve soğanlarının alımında ziraat odaları devreye girerek çürümüş ve filizlenmiş ürünleri ayıklamış, çuvallamış ve bu hizmetlerin karşılığını TMO’dan almıştır.” diye konuştu.
